girit devleti ne demek?

Girit Devleti (1898-1913)

Girit Devleti (Yunanca: Κρητική Πολιτεία, Kritiki Politeia; Osmanlıca: كريد دولتى, Girid Devleti), 1898'den 1913'e kadar Girit adasında var olan özerk bir devletti. Girit, 1897'de Girit İsyanı'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu'ndan koparak, büyük güçlerin (Birleşik Krallık, Fransa, Rusya ve İtalya) müdahalesiyle bu özerk yapıyı kurmuştur. Devlet, fiilen bağımsız olsa da hukuken Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kalmıştır.

Arka Planı

  1. yüzyıl boyunca Girit'te, Yunanistan ile birleşme (Enosis) amacı taşıyan bir dizi isyan yaşanmıştır. Özellikle 1866-1869 Girit İsyanı ve 1897'deki son isyan, büyük güçlerin adaya müdahalesine zemin hazırlamıştır. Osmanlı Devleti'nin adadaki kontrolü zayıflamış ve Girit'in geleceği belirsiz hale gelmiştir.

Kuruluşu ve Yönetimi

1897'deki isyan ve Yunanistan'ın adaya asker göndermesi üzerine, büyük güçler müdahale ederek Osmanlı askerlerini adadan çıkarmışlardır. 1898'de, büyük güçlerin himayesinde Girit Devleti kurulmuştur. Devletin başına, Yunanistan prensi Georgios yüksek komiser olarak atanmıştır. Devletin bayrağı, Yunan bayrağına benzer şekilde mavi-beyaz renklere sahipti. Ancak, bayrağın sol üst köşesinde, Osmanlı egemenliğini sembolize eden bir yıldız bulunmaktaydı.

Devletin başkenti Kandiye (Heraklion) idi. Girit Devleti'nin kendine ait bir anayasası, parlamentosu ve hükümeti vardı. Ancak, devletin dış ilişkileri büyük güçlerin kontrolündeydi. Adadaki düzeni sağlamak için, büyük güçler adaya asker göndermişlerdir.

İç Politika

Girit Devleti'nin iç politikası, Yunanistan ile birleşme (Enosis) yanlıları ve özerkliği koruma yanlıları arasındaki mücadeleye sahne olmuştur. Prens Georgios, birleşme yanlısı olmasına rağmen, büyük güçlerin baskısı nedeniyle temkinli davranmak zorunda kalmıştır. Bu durum, Elefterios Venizelos gibi birleşme yanlısı liderlerin muhalefetine yol açmıştır. Venizelos ve taraftarları, 1905'te Theriso'da bir isyan başlatarak, Yunanistan ile birleşmeyi talep etmişlerdir. Bu isyan sonucunda, Prens Georgios görevden alınmış ve yerine Aleksandros Zaimis yüksek komiser olarak atanmıştır.

Sonrası

1908 Bosna Krizi sırasında, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Bosna-Hersek'i ilhak etmesi üzerine, Girit Parlamentosu da Yunanistan ile birleşme kararı almıştır. Ancak, bu karar büyük güçler tarafından tanınmamıştır.

Balkan Savaşları'nın başlamasıyla birlikte, Yunanistan ve müttefikleri Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmiştir. 1912'de Yunan ordusu Girit'e girmiş ve ada Yunanistan tarafından ilhak edilmiştir. 1913'te Bükreş Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu Girit'i Yunanistan'a resmen bırakmıştır. Böylece, Girit Devleti sona ermiş ve Girit, Yunanistan'ın bir parçası olmuştur.

Mirası

Girit Devleti, Girit'in Osmanlı İmparatorluğu'ndan kopuşunda önemli bir rol oynamıştır. Devlet, adanın Yunanistan ile birleşmesine giden yolu açmıştır. Girit Devleti'nin mirası, adada hala canlı bir şekilde yaşatılmaktadır.

Kendi sorunu sor